Można spotkać się z opinią, że matura obecnie jest łatwiejsza niż kiedyś. Jako źródło problemu wskazuje się aktualne pokolenie. Ponadto, system oświaty rzekomo ma okrojony materiał, aby łatwiej było zdać maturę. W obecności takich przekonań nietrudno zwrócić się w stronę prokrastynacji. Warto jednak zastanowić się nad powodem powyższych opinii.

W tym artykule odpowiemy sobie na pytanie, jak trudna jest matura rozszerzona z chemii. Sprawdzimy także, czemu średni wynik z matur jest niski. Przeanalizujemy również różnicę pomiędzy pokoleniami i sprawdzimy, czy obecna matura rzeczywiście jest trudniejsza niż kiedyś.

Różnica pokoleniowa

Analiza różnicy IQ pomiędzy pokoleniami nie jest najlepszym podejściem do porównania możliwości intelektualnych pod kątem matury. Iloraz inteligencji nie odzwierciedla umiejętności w wielu dziedzinach, które kluczowe są do zdania egzaminu dojrzałości.

Niestety, nie mamy trafniejszego wyznacznika zdolności intelektualnych. Inteligencję możemy podzielić na kilka różnych grup:

• logiczno-matematyczna,
• językowa,
• ruchowa,
• wizualno-przestrzenna,
• muzyczna,
• interpersonalna,
• przyrodnicza.

Wyznaczenie IQ skupia się na analizie inteligencji logiczno-matematycznej, ściśle powiązanej z szybkością nauki.

Badania James Flynn’a wykazują, że w XX wieku średnie IQ wzrosło o około 30 punktów. Oznacza to wzrost o 3 punkty na każdą dekadę. W świetle owych faktów można zauważyć, że na początku ubiegłego wieku średni iloraz inteligencji wynosił 70 punktów.

Testy IQ projektowane są tak, aby 100 punktów odzwierciedlało średni wynik w populacji. Można pokusić się o wniosek, że osoba, która na początku XX wieku osiągnęła 100 punktów, dziś miałaby ich 70.

Najistotniejszym czynnikiem w procesie zwiększenia się średniego ilorazu inteligencji wydaje się wzrost dobrobytu. Dzięki temu mamy większy dostęp do materiałów naukowych, nauczycieli i internetu.

Dzisiejsze znaczenie matury

Aby egzamin dojrzałości był wyznacznikiem przy przyjmowaniu na studia, musi on reprezentować konkretny poziom. Gdy przeanalizujemy zadania maturalne z matematyki z 1929 roku, zauważymy, że duża ich część opiera się na innym materiale niż dziś. Sposób sformułowania zadań z tamtych lat jest inny, co potęguje wrażenie nieznajomości materiału.

Przy założeniu, że średnie IQ osoby, która zdała maturę w 1929 roku, wynosi 100 punktów, wygląda to na niemałe wyzwanie. Dzieje się tak, ponieważ średni iloraz inteligencji ówczesnej populacji wynosił około 70 punktów. Tamtejszy maturzysta jawi się przez to jako osoba ponadprzeciętna.

W 2020 roku matura zdaje się czymś powszechnym. Dzieje się tak, gdyż ludzie obecnie są średnio inteligentniejsi i matura stanowi mniejsze wyzwanie. Istotnym czynnikiem jest również to, że próg zdania matury podstawowej to 30%. W niegdysiejszym systemie ocen ocena pozytywna zaczynała się od 3, co było bliższe progowi 50%. Przez fakt różnicy w poziomie zadań względem dawnych matur, ocena pozytywna niekoniecznie musiała być trudniejsza do uzyskania.

W dzisiejszych czasach, znaczenie matury różni się w zależności od planów na przyszłość maturzysty. Jeżeli planuje on udać się na prestiżowe studia, musi włożyć znaczną ilość pracy, aby uzyskać wysoki wynik. W przeciwnym przypadku często wystarczy zdanie matury na 30%, co umniejsza jej znaczenie.

Matura rozszerzona z chemii

Najpierw odpowiedzmy sobie na pytanie o to, jaki poziom reprezentowały poprzednie matury rozszerzone z chemii. Pomoże nam to wywnioskować, czego możemy spodziewać się w nadchodzących latach.

Powyższy wykres wyników matur z ostatnich lat może sprawiać wrażenie, że poziom osób przystępujących do matury z chemii spada. Jednakowoż inteligencja ludzi w ciągu kilku lat nie zmienia się znacznie. Nie mamy też powodu, by przypuszczać, że osoby piszące maturę w latach 2007 – 2010 były nadzwyczajnie uzdolnione, uzyskawszy średni wynik około 60%.

Analiza i porównanie zadań

Nowy format matur, który pojawił się w 2015 roku, zdaje się korelować ze znacznym wzrostem trudności. Jednakże, uznanie matury za trudniejszą tylko ze względu na średni wynik, mogłoby być uznane za zbytnie uproszczenie. Aby utwierdzić nas w tym przekonaniu, porównajmy kilka zadań.

2007

Powyższe zadanie sprawia wrażenie prostego. Należy rozpoznać jeden symbol i napisać, z czego składa się atom izotopu X.

Ponadto, otrzymujemy także ciąg reakcji, co ułatwia nam identyfikację pierwiastka. Wystarczy zauważyć, że liczby obok symboli należy dodać zgodnie z ich umiejscowieniem i je nazwać.

Aby rozwiązać zadanie z 2007 roku wystarczy znać pojęcie liczby atomowej i masowej. Resztę potrzebnych informacji można z łatwością wywnioskować z treści zadania.

W 2007 roku na rozwiązanie 26 zadań maturzyści mieli 150 minut. Średni czas na jedno zadanie to 5 minut i 45 sekund.

2019

W zeszłorocznym zadaniu należy rozpoznać cząsteczki X i Z.

Otrzymujemy konfigurację elektronową jonu. Wiemy także, że jest nim pierwiastek Z.

Przeanalizujmy warunki, które musi spełniać powyższa cząsteczka:

• jej wzór sumaryczny wynosi XZ₂,
• stosunek masy pierwiastków to 3:16,
• cząsteczka ma budowę liniową.

Z powyższych informacji musimy wywnioskować:

• wzór sumaryczny cząsteczki,
• wiązania, które w niej występują,
• typ hybrydyzacji.

Po odkryciu pierwiastka Z naszym kolejnym krokiem jest dopasowanie pierwiastka X na bazie stosunku mas. Dzięki temu uzyskujemy wzór sumaryczny.

Podczas rysowania wiązania powyższej cząsteczki musimy pamiętać, kiedy jakieś wiązanie zaliczyć do π i σ. Wygląd cząsteczki podany jest na początku zadania, więc wystarczy wpisać odpowiedni znak dla typu hybrydyzacji.

Aby rozwiązać powyższe zadanie, należy znać symbole typów hybrydyzacji i wiedzieć jak wyglądają. Należy także bardzo dobrze znać konfigurację elektronową. Trzeba także wiedzieć, kiedy wiązanie jest typu π, a kiedy σ.

W 2019 roku maturzysta miał 150 minut na 33 zadania. Daje mu to średni czas 4.5 minuty na jedno zadanie.

Podsumowanie

Po analizie powyższych zadań nietrudno odnieść wrażenie, że zdobycie jednego punktu obecnie jest znacznie trudniejsze niż kiedyś. Wymaga o wiele większej wiedzy chemicznej i znajomości tematu. Ciężej także wywnioskować potrzebne informacje z treści zadania. Ponadto, średni czas na wykonanie jednego zadania jest niższy.

Z powyższego artykułu można wywnioskować, że różnica intelektualna pomiędzy sąsiadującymi rocznikami nie jest znacząca. Dzięki temu założyć możemy, że powodem spadku wyników matury jest jej poziom trudności.

W dzisiejszych czasach znaczenie przekroczenie minimalnego progu zdawalności matury maleje. Niegdyś, zdanie egzaminu dojrzałości było dużym osiągnięciem. Dziś, możemy je porównać do uzyskania bardzo wysokiego wyniku w nowej maturze.

Już dziś możecie zapoznać się z progami różnych uczelni na www.progi.copernicium.pl.

Zachęcamy także do analizy większej ilości matur z poprzednich lat na własną rękę. W kolejnych artykułach przeanalizujemy więcej zadań i dostarczymy także różne narzędzia, które pomogą w nauce chemii.